De energietransitie is in volle gang. Zonne-energie is niet langer een nichemarkt, maar vormt het hart van een steeds slimmer en complexer energiesysteem. Als toonaangevend partner in de bouw, monitoring en het onderhoud van zonneparken, en als installateur van EMS- en BESS-systemen in België, Nederland en Frankrijk, zet Solora sterk in op innovatie en digitalisering. Maar die digitalisering brengt ook een belangrijke verantwoordelijkheid met zich mee: cybersecurity.
In deze blog duiken we diep in de risico’s, trends en best practices op het snijvlak van zonne-energie en digitale veiligheid. Want wie vandaag nog denkt dat cybersecurity een zorg is voor banken of overheden, loopt morgen achter de feiten aan.
1. De digitalisering van zonneparken: zegen en zorg
Waar PV-systemen vroeger grotendeels stand-alone draaiden, zijn ze vandaag integraal verbonden met digitale tools: van slimme omvormers en dataloggers tot cloudgebaseerde EMS-platformen en geïntegreerde batterijsystemen (BESS). Deze connectiviteit biedt enorme voordelen: betere monitoring, slimmere sturing, en efficiënter onderhoud. Maar tegelijkertijd opent dit de deur naar ongewenste indringers.
Cybersecuritybedrijf Forescout bracht een alarmerend rapport uit: wereldwijd werden meer dan 35.000 PV-apparaten geïdentificeerd met ernstige kwetsbaarheden. De meeste daarvan waren rechtstreeks via het internet toegankelijk, zonder degelijke beveiliging. In sommige gevallen was zelfs geen wachtwoord ingesteld.
Wat maakt PV-systemen zo kwetsbaar?
- Verouderde firmware op omvormers en gateways
- Hardcoded wachtwoorden of standaardlogins die nooit aangepast werden
- Geen of beperkte netwerksegmentatie tussen apparaten
- Onversleutelde communicatie tussen apparaten en cloud
- Remote access zonder multi-factor authenticatie
De gevolgen van een cyberaanval op een zonnepark zijn niet louter financieel. In het ergste geval kan een aanvaller via de omvormers of EMS het injectiegedrag manipuleren, batterijen overbelasten of het hele systeem platleggen – met mogelijk impact op het net of zelfs de veiligheid.
2. BESS en EMS: kwetsbare kritieke infrastructuur
Naast zonnepanelen installeert Solora ook grootschalige batterijsystemen (BESS) en energiemanagementsystemen (EMS). Ook deze systemen zijn verbonden, communiceren met netbeheerders, en ontvangen updates via de cloud. Net om die reden zijn ze een gewild doelwit voor cybercriminelen.
Waarom zijn BESS en EMS bijzonder gevoelig?
- BESS-systemen bevatten krachtige energie en kunnen bij sabotage leiden tot oververhitting of ontlading.
- EMS-platformen coördineren het gedrag van een volledige site: één aanval kan meerdere systemen tegelijk beïnvloeden.
- Veel EMS’en gebruiken open API’s of cloudportalen die onvoldoende beveiligd zijn.
- Leveranciers van BESS komen vaak uit Aziatische regio’s, waar transparantie rond cybersecuritybeleid ontbreekt.
Volgens Energy Storage News is het risico op “command & control” aanvallen op BESS-installaties reëel: aanvallers kunnen op afstand instructies geven die fysieke schade veroorzaken of het hele systeem verlammen.
3. Europees beleid en wetgeving
Gelukkig groeit het bewustzijn ook bij beleidsmakers. De EU voert sinds kort strengere regelgeving in voor digitale veiligheid in kritieke infrastructuur:
- NIS2-richtlijn (van kracht sinds 2024) verplicht onder andere energiebedrijven en hun leveranciers om risicoanalyses uit te voeren, incidenten te melden en adequate technische én organisatorische maatregelen te nemen.
- Cyber Resilience Act eist dat fabrikanten van slimme apparaten (zoals omvormers en dataloggers) hun producten veilig ontwerpen en onderhouden.
- Network Code for Cybersecurity wordt ontwikkeld om digitale netwerken in de energiesector te harmoniseren en beveiligen.
Ook sectororganisaties zoals SolarPower Europe en de European Solar Manufacturing Council (ESMC) pleiten voor een ‘Inverter Security Toolbox’ – een soort technische leidraad met minimale beveiligingseisen voor zonne-installaties.
4. ISO 27001 en NIS2: onze structurele aanpak van cybersecurity
Bij Solora kiezen we er bewust voor om cybersecurity niet reactief, maar structureel en proactief aan te pakken. Daarom zitten we momenteel in de eindfase van ons traject naar ISO 27001-certificering, de internationale norm voor informatiebeveiliging. Tegelijk bereiden we ons actief voor op NIS2-compliance, ook al zijn we daar wettelijk niet toe verplicht.
Waarom? Omdat we werken aan kritieke energie-infrastructuur, en omdat onze klanten – actief in industrie, logistiek, voeding en farma – terecht verwachten dat hun energiepartner even professioneel omspringt met digitale risico’s als met fysieke veiligheid.
Binnen ISO 27001 bouwen we aan een Information Security Management System (ISMS) dat onder meer volgende domeinen dekt:
- Risicobeheer en continuïteitsplanning voor alle assets, van omvormers tot EMS- en BESS-systemen.
- Leveranciersscreening waarbij we ook de oorsprong van hardware (zoals Chinese componenten) meenemen in onze risico-inschatting.
- Toegangscontrole en logging, inclusief segmentatie, MFA en centraal logbeheer.
- Patchmanagement en veilige firmware-updates.
- Incidentrespons en awareness, met duidelijke procedures en training van onze technische teams.
Daarnaast bereiden we ons ook intern voor op de richtlijnen van NIS2. Die legt onder meer eisen op rond incidentmelding, risicobeheersing, beveiliging van supply chains en governance op bestuursniveau. Hoewel Solora wettelijk gezien niet onder de richtlijn valt, zetten we er bewust zwaar op in – uit overtuiging dat digitale veiligheid een fundamentele bouwsteen is van onze betrouwbaarheid als partner in de energietransitie.
Conclusie: cybersecurity is geen optie, het is een voorwaarde
Voor Solora is cybersecurity geen extraatje, maar een fundamenteel onderdeel van de dienstverlening. Een zonnepark dat niet veilig is, is simpelweg niet af. Zeker nu we evolueren naar gedecentraliseerde energiesystemen met opslag, cloudsturing en connectiviteit over landsgrenzen heen, is veiligheid niet alleen een technische, maar ook een strategische kwestie.
De toekomst van zonne-energie is digitaal. Laten we ervoor zorgen dat ze ook veilig is.